Piłka ręczna jest szczególną dyscypliną, w której zaangażowane jest całe ciało zawodnika uprawiającego ten sport. Różni się tym samym od pozostałych gier zespołowych, które wykorzystują najczęściej określone partie mięśniowe, nie mając wpływu na pozostałe tkanki ciała. Porównując piłkę ręczną do najpopularniejszej dyscypliny sportowej na świecie można łatwo dojść do wniosków, które mięśnie są bardziej zaangażowane w piłce ręcznej, a które w piłce nożnej.
Każdy z mięśni znajdujących się w ciele człowieka posiada określoną funkcję, dlatego zrozumienie tego które grupy mięśniowe powinny być szczególnie rozbudowane u sportowca określonej dyscypliny, wymaga zapoznania się z anatomią funkcjonalną człowieka.
Aktywność mięśniowa w piłce nożnej
W futbolu główną częścią ciała, która bierze udział w grze, są kończyny dolne zawodnika. Uczestnicy meczu piłki nożnej wykonują większość aktywności boiskowych używając grup mięśniowych zlokalizowanych w nogach. Tak jak w każdym sporcie biegowym, u zawodnika piłki nożnej niezbędna jest obecność silnych zginaczy grzbietowych i podeszwowych stopy, które odpowiadają za ruch odbicia. Z tych grup mięśniowych wyróżnia się szczególnie mięsień trójgłowy łydki (zginacz podeszwowy) oraz mięsień piszczelowy przedni (zginacz grzbietowy).
Za ruch kopania piłki odpowiedzialne są szczególnie zginacze stawu biodrowego i prostowniki stawu kolanowego. Do pierwszej grupy mięśni zaliczany jest mięsień biodrowo-lędźwiowy. Mięsień ten jest silnym zginaczem stawu biodrowego, lecz aby wykonać kopnięcie piłki niezbędny jest wyprost kolana. Funkcję tę spełnia natomiast mięsień czworogłowy, w którego skład wchodzi również prosty uda. Ruch kopnięcia piłki wymaga wcześniejszego zgięcia kolana i wyprostu w stawie biodrowym. Za pierwszą z tych funkcji odpowiedzialne są głównie mięśnie dwugłowe uda, natomiast za drugą – mięsień pośladkowy wielki.
U piłkarza nożnego, zdecydowanie mniej niż w przypadku mięśni kończyn dolnych, zaangażowane w pracę są stabilizatory głębokie tułowia, czyli mięśnie poprzeczne i proste brzucha oraz prostownik grzbietu. Aktywność kończyn górnych jest znikoma, a jedyną sytuacją podczas meczu futbolowego kiedy zawodnicy wykorzystują siłę mięśni rąk jest wyrzut z autu.
Które mięśnie są zaangażowane w piłce ręcznej?
Sytuacja z kończynami dolnymi i mięśniami aktywnymi podczas grę w piłę ręczną jest bardzo podobna, jak w przypadku piłkarzy nożnych. Częste wyskoki skutkują silną aktywnością zginaczy grzbietowych i podeszwowych stopy oraz czworogłowych uda. Z częstymi wyskokami związane są również lądowania jednonóż i obunóż, które u piłkarzy ręcznych angażują głównie ekscentryczną pracę mięśni dwugłowych uda i pośladkowych. Mięśnie te pełnią funkcję hamującą, przed nagłym zgięciem podczas ponownego kontaktu z podłożem.
U piłkarzy ręcznych mięśnie stabilizujące tułów i klatkę piersiową, pełnią istotną funkcję podczas aktywności sportowej. Mowa tu o mięśniach brzucha oraz o mięśniu piersiowym większym i mniejszym. Równie intensywnie angażowane są mięśnie kończyn górnych, które odpowiedzialne są za rzut zawodnika. W piłce ręcznej szczególne znaczenie ma prawidłowa siła mięśni nadgrzebieniowych, dwugłowych i trójgłowych ramienia oraz zginaczy i prostowników nadgarstka.
Jakie są różnice w pracy mięśniowej, pomiędzy piłkarzem ręcznym a nożnym?
Analizując pracę kończyn dolnych można zauważyć wiele podobieństw między zawodnikami obu dyscyplin, ponieważ są to sporty biegowe intensywnie angażujące określone grupy mięśniowe nóg. Największe różnice są zauważalne w mięśniach tułowia i kończyn górnych. Piłkarze ręczni ze względu na częste wykonywanie rzutów potrzebują silnej stabilizacji mięśni górnego tułowia, natomiast u piłkarzy ręcznych ta stabilizacja jest na niższym poziomie i dominuje w dolnej partii brzucha.
Praca mięśni kończyn górnych różni natomiast znacząco obie dyscypliny, co jest oczywiście spowodowane wykonywaniem rzutów w piłce ręcznej, a brakiem podobnie intensywnych wzorców ruchowych u piłkarzy nożnych.